Propaan product informatie
Wat is propaan?
Afgeleid uit het Griekse woord chaos, heeft de Vlaamse alchemist Jan Baptista het woord gas in de zeventiende eeuw geïntroduceerd.
Gas is één van de fasen (aggregatietoestand) waarin een stof zich kan bevinden. Dit houdt in dat de moleculen van een stof een bepaalde hoeveelheid warmte hebben opgenomen waardoor ze los van elkaar gaan bewegen en zich verspreiden in de voor hun beschikbare ruimte. In evenwichtstoestand heeft een gas in die ruimte overal gelijk druk, dichtheid en temperatuur. Indien een gas onder voldoende lage druk staat en/of voldoende verwarmd wordt, en de moleculen door de toegevoegde warmte niet uit elkaar zijn gevallen, kan in principe elke stof in de gasttoestand voorkomen. Dit geldt ook voor stoffen die we niet kennen in gastoestand, maar toch onder specifieke omstandigheden als gas kunnen bestaan, zoals goud. Lucht wordt ook als een gas beschouwd, maar wordt niet zo in de praktijk genoemd. Temperatuur en druk (zie verderop) spelen een belangrijke rol bij de gasvorming en verschillen per stof. Er is sprake van gasvorming als de temperatuur hoog en de druk laag genoeg is om een bepaalde stof van een vloeibare of zelfs vaste toestand over te laten gaan in een gastoestand. Bij water treedt gasvorming op bij 100 °C, terwijl dit bij zuurstof -183 °C is.
Eigenschappen propaan
Opslag
Propaan onderscheidt zich van aardgas: onder bescheiden druk verandert de damp van propaangas in een vloeistof. Hierdoor kan het gemakkelijk opgeslagen en vervoerd worden in speciaal vervaardigde tanks en flessen.
Gedrag
Propaan is bij een normale atmosferische druk en temperatuur een gas, maar kan onder bescheiden druk vloeibaar worden gemaakt. Wanneer de druk verdwijnt, verandert de vloeistof weer in een gas.
Kleur
Propaan is kleurloos als vloeistof en als gas onzichtbaar.
Geur
Zuivere propaan heeft geen onderscheidende geur. Daarom wordt er tijdens de productie om veiligheidsredenen een doordringende
geur aan toegevoegd. Hierdoor kan het al snel door de mens worden waargenomen.
Giftigheid
Propaan is niet giftig, maar in geval van extreem hoge concentraties in de lucht werkt het bedwelmend en uiteindelijk zelfs verstikkend,
doordat het de beschikbare zuurstof verdunt of vermindert.
Brandbaarheid
Wanneer propaan met lucht vermengd wordt, ontstaat er een hoog brandbaar mengsel. Het brandbaarheidsgehalte ligt tussen 2% en 11%. Wanneer dit percentage lager of hoger ligt, is het mengsel ofwel te zwak ofwel te krachtig om een vlam op te wekken.
Verbranding
Bij de verbranding van propaan ontstaat kooldioxide (CO2) en water. Daarom moet er voldoende luchttoevoer zijn om toestellen
efficiënt te laten werken. Onvoldoende ventilatie kan de productie van giftige koolmonoxide (CO) veroorzaken.
Verdamping
Eén hoeveelheid vloeistof levert ongeveer 250 hoeveelheden gasdamp op.
Densiteit van de damp
Propaangas is zwaarder dan lucht. Wanneer het gas ontsnapt, zal dit naar de laagst gelegen gedeelten van een pand stromen. Hier hoopt het zich op en vormt zich een brandbaar mengsel. Daarom mogen propaanflessen en -bulktanks niet in de buurt van afvoerkanalen worden geplaatst en mogen de toestellen niet in kelders of souterrains geplaatst worden.
Densiteit van de vloeistof
Propaan is als vloeistof lichter dan water en blijft dan ook op water drijven (vergelijkbaar met olie en benzine). Daarom mogen propaanflessen en -bulktanks niet in de buurt van afvoerkanalen en goten geplaatst worden.
Gasdruk
De druk die propaan op een tank of gasfles uitoefent, hangt af van de temperatuur. Hoe hoger de temperatuur van de vloeistof, des te hoger de druk van het gas. En hoe lager de temperatuur, des te lager de druk. Dit betekent dat propaanflessen en -bulktanks beschermd moeten worden tegen warmtebronnen. Bovendien zijn er om veiligheidsredenen bepaalde afstanden voor de opslag van propaan vastgelegd. Handelspropaan heeft een gasdruk van ongeveer 7 bar bij een temperatuur van 15°C (vergelijkbaar met de druk in een band van een vrachtwagen).
Expansie
Wanneer propaan wordt verwarmd, zet het snel uit. Daarom worden gasflessen en bulktanks voor maximaal 85% tot 90% gevuld.
Kookpunt
Het kookpunt is de temperatuur waarbij propaan net niet verdampt tot gas. Het kookpunt van propaan is ongeveer -42°C. De kwaliteit van propaan wordt dan ook niet beïnvloedt door koud weer. Dat maakt dit gas een ideale brandstof voor verwarming, koken en industriële toepassingen.
Voorgeschreven materiaal
Propaan heeft zowel in vloeibare als in gasvormige toestand een erg lage viscositeit en zal net zoals bijvoorbeeld water en benzine gemakkelijk wegvloeien. Dit betekent dat propaan snel wegstroomt wanneer er barsten of zwakke plekken in de installatie of leidingen ontstaan. Daarom dient er bij propaaninstallaties altijd gebruik gemaakt te worden van speciale, voorgeschreven verbindingsstukken.
Chemische reactie
Propaan reageert agressief op bepaalde niet-metalen materialen, zoals natuurlijk rubber en vele soorten plastic. Daarom moet gebruik worden gemaakt van materiaal en slangen die geschikt zijn voor propaan.
Calorische waarde
De calorische waarde van een brandstof wordt omschreven als: de hoeveelheid warmte die vrijkomt wanneer een bepaalde hoeveelheid brandstof wordt verbrand.
– Handelspropaan = 95 MJ per m³
– Handelspropaan = 95 MJ per m³
– Aardgas = 38 MJ per m³
Omdat propaan een hogere calorische waarde heeft dan bijvoorbeeld aardgas moet hier rekening mee worden gehouden bij het gebruik van gastoestellen. Deze dienen speciaal op propaan te zijn aangepast. Gastoestellen die ontworpen zijn voor aardgas mogen dus niet gebruikt worden voor propaangas.
Verhouding lucht/gas
Propaangas vereist een hogere verhouding lucht/gas om goed te branden.
Brandstof/lucht mengsel
– Handelspropaan = 23:1
– Handelsbutaan = 30:1
– Aardgas = 9.6:1
Daarom dienen propaangastoestellen voorzien te zijn van voldoende ventilatie en regelmatig een onderhoudsbeurt te krijgen om een efficiënte werking te garanderen.
